เรื่องน่าสนใจ
วิธีเตรียมหลุมปลูกต้นไม้นี้ เป็นการเตรียมหลุมระดับดีสำหรับปลูกไม้ยืนต้น ถ้าระดับดีมากต้องขุดหลุมขนาด 1 เมตรและเพิ่มปุ๋ยคอกอีก
1.พิจารณาดิน
ให้พิจารณาดินในหน้าแล้งเมื่อดินแห้งแล้ว ไม่ใช่ฤดูฝนเพราะดินเปียกจะขุดง่ายอยู่แล้วหรือดินที่ผ่านการไถมาแล้วไม่นานก็จะขุดง่าย ลองขุดดินดู หากดินแข็งขุดยาก หรือขุดได้ลึก 30-40 ซม.ก็พบดินแข็ง แสดงว่าดินไม่ค่อยดี ต้องเพิ่มอินทรีย์วัตถุเช่นปุ๋ยคอกอย่างขี้วัว และลองขุดให้ได้ความลึก 1 เมตร เพื่อดูว่าดินแข็ง เหนียว น้ำซึมผ่านได้ยากอยู่ที่ระดับใด โดยทั่วไปต้นไม้จะเจริญเติบโตได้ดีควรมีหน้าดินอย่างน้อย 1 เมตร ก็พิจารณาว่าจะต้องขุดให้ลึก 1 เมตรหรือไม่ ซึ่งต้องเพิ่มขนาดหลุมและปู๋ยคอกมากกว่าที่จะกล่าวต่อไปนี้ ถ้าดินดีดินร่วน หน้าดินลึกขุดง่าย ก็ปลูกอย่างที่ท่านเคยปลูกได้เลย
2. เตรียมปุ๋ยคอก
เตรียมปุ๋ยคอก(ขี้วัว)จำนวน 3 ถุงต่อหลุม จะนำมาเก็บไว้ก่อนหรือถ้าต้องการประหยัดแรงงานก็เทตรงตำแหน่งหลุมที่จะขุดเลย แต่การเททิ้งไว้นานเกินไปและแสงแดดไม่แรงพอ จะมีแมลงมาไข่จนเป็นตัวหนอนได้ ถ้าเป็นขี้ไก่ต้องเก็บไว้อย่างน้อย 3 เดือนก่อนนำมาใช้ การเก็บไว้นานๆถุงอาจจะผุเปื่อยและแตกได้ ทำให้เสียแรงงานในการนำไปใช้เพิ่มขึ้นได้
3.ขุดหลุม
ขุดหลุมโดยใช้จอบขุดขนาดใหญ่ที่มีขนาด 4 ปอนด์ขึ้นไป (ที่จอบจะตีไว้ว่า 4 lb) ขนาดปากหลุม 70 x 70 ซม.หากขุดแล้วดินแข็งยากต่อการขุดต่อ ให้นำน้ำมาใส่ก้นหลุม ให้ได้น้ำลึกประมาณ 5-10 ซม. ทิ้งไว้ข้ามคืน หากดินระบายน้ำไม่ดีอาจจะต้องทิ้งไว้ 2 – 3 วัน หรือมีแนวโน้วว่าน้ำจะขังอีกนานหลายวันก็ตักน้ำที่เหลือออก เมื่อมองไม่เห็นน้ำที่ก้นหลุมแล้วหรือเหลือน้อยแล้ว ก็ทำการขุดต่อให้ได้ความลึกอย่างน้อย 70 ซม. ก้นหลุมจะแคบลงเหลือประมาณ 60 ซม.หากความลึกยังไม่ได้ พบว่าดินแข็งมากยากต่อการขุด ก็ให้นำน้ำมาใส่ก้นหลุมอีก ทิ้งไว้แล้วมาขุดต่อจนได้ขนาดหลุมที่ต้องการ อนึ่งจะขุดหลุมเล็กกว่านี้ก็ได้ แต่ถ้าดินไม่ดี หลังจากปลูกไปได้ 3-5 ปี ต้นไม้จะเจริญเติบโตแตกต่างกัน ถึงตอนนั้นจะเร่งให้ต้นไม้โตเร็วขึ้นก็ทำได้ยากแล้ว
ระหว่างขุดให้ย่อยดินให้มีขนาดไม่เกิน 5 ซม. หากทิ้งไว้จนดินแห้ง ดินจะแข็งทำให้ย่อยยาก ถ้าพบแมลงในดินเช่นปลวก มด หนอน ท่านต้องตากดินทิ้งไว้ 2 สัปดาห์ การตากดินก็เพื่อทำลายแมลงและเชื้อโรคในดิน หากไม่พบ หรือคาดว่าจะมีฝนตก หรือไม่ต้องการรอก็ดำเนินการขั้นตอนต่อไป
4.ใส่ปุ๋ยคอก
เทปุ๋ยคอก(ขี้วัวแห้ง)อย่างน้อย 3 ถุง บนกองดินที่ขุดขึ้นมา โดยเฉลี่ยทั่วๆ หากใช้ใบไม้หรือหญ้าแห้งใส่ ดินจะยุบตัวมาก บางครั้งกลายเป็นแอ่งน้ำ ทำให้ต้นไม้ตายได้
5. กลบหลุม
ใช้จอบโกยดินลงหลุม โดยการยืนคร่อมปากหลุม โกยดินลงพร้อมปุ๋ยคอกคลุกเคล้ากันไป โกยได้เหลือหลุมลึกประมาณ 40 ซม. ก็ลงไปยืนในหลุมได้ จะทำให้ดินแน่นขึ้นไม่ฟูมากเกินไปและทำงานสะดวกขึ้น เมื่อกลบจนเต็มหลุมแล้วจะมีดินเหลือ เนื่องจากดินหลวมขึ้นบวกกับปุ๋ยคอกด้วยทำให้ดินฟูขึ้น ให้โกยดินเป็นโคกแบบหลังราบขนาดเท่าปากหลุมจนดินหมด จากนั้นก็ปลูกต้นไม้บนโคกได้เลย 2-3 ปีดินก็จะยุบ ต้นไม้โตขึ้น พรวนดินบ้างเป็นบางครั้ง สภาพโคกจะหายไปเหลือเท่าระดับดินเดิม
6. ปลูกต้นไม้
ต้นไม้ที่จะนำมาปลูกหากไม่ได้อยู่กลางแจ้งมาก่อน ต้องปรับสภาพโดยการเพิ่มแสงแดดวันละหน่อยจนสามารถรับแสงแดดได้เต็มที่ ระหว่างนี้อย่าให้ต้นไม้ขาดน้ำ จึงค่อยนำไปปลูก ปรกติใช้เวลาประมาณ 2 สัปดาห์ จะสามารถปลูกโดยไม่ต้องมีวัสดุมาพรางแสง แต่บางชนิดต้องการร่มเงาในขณะต้นยังเล็กอยู่ ก็ต้องปลูกโดยการพรางแสง ถ้าปลูกหน้าแล้งแสงแดดจัด ก็ต้องพรางแสง เพราะกล้าไม้สู้แดดไม่ไหว ยิ่งถ้าเป็นไม้ผลัดใบ ปลูกไปก็อาจจะผลัดใบทันที
หมายเหตุ กรณีขุดหลุมจำนวนมาก ค่าแรงแพง ใช้รถแบ๊คโฮขุด โดยหลังจากปรับพื้นที่แล้ว ปักหลักตำแหน่งหลุม เทปุ๋ยคอกที่ตำแหน่งหลุม เมื่อครบทุกหลุม ก็ให้แบ๊คโฮขุดและคลุกให้อยู่ในหลุม 3-4 ที ใช้ฟันบุ้งกี๋จิ้มคุ้ยหน้าหลุม 3-4 ทีก็เสร็จ คนแต่งนิดหน่อยก็ปลูกได้เลย